Prokuratura należy do organów ścigania, których podstawowym celem jest stanie na straży przestrzegania prawa oraz ścigania sprawców czynów zabronionych. Co dokładnie mogą jednak prokuratorzy i jaka jest ich rola w systemie prawnym?
Prokurator
Podstawowym aktem prawnym regulującym pracę prokuratora w Polsce jest ustawa z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze. Zgodnie z jej zapisami prokuraturę stanowią Prokurator Generalny, Prokurator Krajowy, pozostali zastępcy Prokuratora Generalnego oraz prokuratorzy powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury i prokuratorzy Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Prokurator jest tak naprawdę prawnikiem, który zajmuje się dziedziną prawa karnego z punktu widzenia interesu publicznego – ściga przestępców, prowadzi postępowania przygotowawcze oraz wnosi akty oskarżenia do sądu.
Zadania prokuratora
Prokuratura wykonuje zadania w zakresie ścigania przestępstw oraz stoi na straży praworządności. W praktyce ustawa regulująca zawód prokuratora wskazuje, że prokuratorzy wykonują swoje zadania przez:
- prowadzenie lub nadzorowanie postępowania przygotowawczego w sprawach karnych oraz sprawowanie funkcji oskarżyciela publicznego przed sądami;
- wytaczanie powództw w sprawach cywilnych oraz składanie wniosków i udział w postępowaniu sądowym w sprawach cywilnych, z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, jeżeli tego wymaga ochrona praworządności, interesu społecznego, własności lub praw obywateli;
- podejmowanie środków przewidzianych prawem, zmierzających do prawidłowego i jednolitego stosowania prawa w postępowaniu sądowym, administracyjnym, w sprawach o wykroczenia oraz w innych postępowaniach przewidzianych przez ustawę;
- sprawowanie nadzoru nad wykonywaniem postanowień o tymczasowym aresztowaniu oraz innych decyzji o pozbawieniu wolności;
- prowadzenie badań w zakresie problematyki przestępczości oraz jej zwalczania i zapobiegania, oraz współpracę z podmiotami, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-8 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, w zakresie prowadzenia badań dotyczących problematyki przestępczości, jej zwalczania i zapobiegania oraz kontroli;
- gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie w systemach informatycznych danych, w tym danych osobowych, pochodzących z prowadzonych lub nadzorowanych na podstawie ustawy postępowań oraz z udziału w postępowaniu sądowym, administracyjnym, w sprawach o wykroczenia lub innych postępowaniach przewidzianych przez ustawę, przekazywanie danych i wyników analiz właściwym organom, w tym organom innego państwa, jeżeli przewiduje to ustawa lub umowa międzynarodowa ratyfikowana przez Rzeczpospolitą Polską;
- zaskarżanie do sądu niezgodnych z prawem decyzji administracyjnych oraz udział w postępowaniu sądowym w sprawach zgodności z prawem takich decyzji;
- koordynowanie działalności w zakresie ścigania przestępstw lub przestępstw skarbowych, prowadzonej przez inne organy państwowe;
- współdziałanie z organami państwowymi, państwowymi jednostkami organizacyjnymi i organizacjami społecznymi w zapobieganiu przestępczości i innym naruszeniom prawa;
- współpracę z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych;
- współpracę i udział w działaniach podejmowanych przez organizacje międzynarodowe lub ponadnarodowe oraz zespoły międzynarodowe, działające na podstawie umów międzynarodowych, w tym umów konstytuujących organizacje międzynarodowe, ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską;
- opiniowanie projektów aktów normatywnych;
- współpracę z organizacjami zrzeszającymi prokuratorów lub pracowników prokuratury, w tym współfinansowanie wspólnych projektów badawczych lub szkoleniowych;
- podejmowanie innych czynności określonych w ustawach.
Artykuł przygotowany przez ZaufanyAdwokat.pl we współpracy z Kancelaria Adwokacka Anna Szychułda-Baran.
Kancelaria Adwokacka Anna Szychułda-Baran
Sprawy Karne Warszawa
Rozbrat 34/36 lok. 71,
00-429 Warszawa
Telefon: +48 884 800 695
E-mail: adwokat@szychuldabaran.pl