Niestety nie każdy wydany wyrok jest po naszej myśli. Powody mogą być różne: błąd strony w prowadzeniu sprawy, błąd Sądu, niekorzystna ocena dowodów, a czasem po prostu spodziewaliśmy się innego rozstrzygnięcia, np. w zakresie kary (zwykle łagodniejszej...). Nie wszystko jednak stracone. Jeżeli jest to wyrok pierwszej instancji, przysługuje nam od niego apelacja. Przed złożenie tego pisma często można spotkać się przy tym z pytaniem – jakie są szanse wygrania apelacji?
Czym jest apelacja?
Apelacja jest środkiem zaskarżenia wyroku I Instancji. Jest to sformalizowane pismo procesowe, poprzez wniesienie którego – mówiąc kolokwialnie – domagamy się weryfikacji wydanego wyroku przez Sąd wyższej instancji. Apelacja od wyroku karnego charakteryzuje się dwoma cechami. Po pierwsze jest bezwzględnie dewolutywna, co oznacza, że po jej wniesieniu Sąd I Instancji nie ma możliwości samodzielnej zmiany wyroku a musi przekazać akta sprawy do Sądu II Instancji. Po drugie jest ona suspensywna, co oznacza, że do czasu jej rozpoznania wyrok Sądu I Instancji się nie uprawomocni. Oskarżony, który został skazany, nie musi się zatem obawiać, że będzie w stosunku do niego wykonana kara. W dalszym ciągu będzie mógł również określać siebie jako osoba niekarana, gdyż domniemanie niewinności jest obalane dopiero z momentem uprawomocnienia się wyroku.
Wniosek o uzasadnienie wyroku
Warunkiem wniesienia apelacji jest wystąpienie wcześniej z wnioskiem o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku wraz z samym orzeczeniem. Wniosek taki należy złożyć w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku do Sądu, który wydał przedmiotową decyzję. Podobnie jak sama apelacja w sprawie karnej, wniosek taki nie podlega żadnej opłacie. Po otrzymaniu wyroku wraz z pisemnym uzasadnieniem otwiera się 14-dniowy termin na złożenie apelacji.
Co powinna zawierać apelacja?
Przepisy kodeksu postępowania karnego przewidują szereg wymogów, którym powinna sprostać apelacja. Po pierwsze musi być ona wniesiona na piśmie. Wnosi się ją do Sadu II Instancji, ale za pośrednictwem Sądu I Instancji, co oznacza m.in. że pismo należy zaadresować na adres Sądu, który wydał wyrok. Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wnosi się do Sądu Okręgowego, a od wyroku Sądu Okręgowego do Sądu Apelacyjnego. Bardzo ważne jest dokładne oznaczenie wyroku poprzez wskazanie Sądu, który go wydał, a także jego daty oraz sygnatury akt. Następnie, apelujący powinien wskazać zakres zaskarżenia wyroku. Nie zawsze bowiem zależy nam na kwestionowaniu całego orzeczenia. Przykładowo możliwa jest apelacja wyłącznie co do wysokości kary. Najistotniejszym elementem apelacji jest jednak sformułowanie zarzutów pod adresem wyroku wydanego przez Sąd I Instancji, jak również od ich uzasadnienia. To w głównej mierze od tego fragmentu będzie zależało, czy przekonamy Sąd Odwoławczy do naszych racji i uzyskamy zmianę bądź uchylenie wyroku. Na samym końcu należy wskazać czego domagamy się od Sądu Odwoławczego, chociaż ten nie jest związany naszym wnioskiem.
Zarzuty apelacyjne
Zarzuty apelacyjne możemy podzielić na cztery główne kategorie:
- zarzuty dotyczące obrazy przepisów prawa materialnego (obecnie dzielone jeszcze przez ustawodawcę na obrazę prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu oraz w pozostałych zakresie),
- zarzuty dotyczące obrazy przepisów postępowania,
- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
- rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka.
Istnieje także specjalna grupa zarzutów, czyli tzw. bezwzględne przyczyny odwoławcze, wymienione w art. 439 § 1 k.p.k. Są to tak istotne uchybienia, że zdaniem ustawodawcy powinny one być wzięte pod uwagę z urzędu. Dodatkowo, co do zasady prowadzą one do uchylenia kwestionowanego orzeczenia, z zastrzeżeniem, że w niektórych przypadkach tylko wówczas, gdyby miałoby to nastąpić na korzyść oskarżonego.
Czy w apelacji można powołać nowe dowody?
Co do zasady postępowanie dowodowe powinno być prowadzone przed Sądem I Instancji. Zgodnie z regulacją kodeksową sąd odwoławczy oddala wnioski dowodowe, jeśli dowód nie był powołany przed sądem I instancji, pomimo że składający wniosek mógł go wówczas powołać, lub okoliczność, która ma być udowodniona, dotyczy nowego faktu, niebędącego przedmiotem postępowania przed sądem pierwszej instancji, a składający wniosek mógł go wówczas wskazać. Wniosku dowodowego nie można jednak oddalić na tej podstawie, jeżeli okoliczność, która ma być udowodniona, w granicach rozpoznania sprawy przez sąd odwoławczy, ma istotne znaczenie dla ustalenia, czy został popełniony czyn zabroniony, czy stanowi on przestępstwo i jakie, czy czyn zabroniony został popełniony w warunkach, o których mowa w art. 64 lub art. 65 Kodeksu karnego, lub czy zachodzą warunki do orzeczenia pobytu w zakładzie psychiatrycznym na podstawie art. 93g Kodeksu karnego. W praktyce jest to najczęstsza okoliczność, na którą powoływane są nowe dowody.
Jakie są szanse wygrania apelacji?
Na powyższe pytanie nie ma niestety dobrej, jednoznacznej odpowiedzi. Wszystko zależy od dwóch głównych czynników. Po pierwsze od tego czy wyrok Sądu I Instnacji rzeczywiście zawierał błędy, czy Sąd źle ocenił dowody, popełnił błędy w rozumowaniu itp. Po drugie, czy apelacja zawiera na tyle przekonujące argumenty, że znajdą one uznanie w oczach Sądu Odwoławczego. Dobrze napisana apelacja nie kwestionuje wyroku wyłącznie na zasadzie „wyrok jest błędny, ponieważ tak uważam”, tylko odnosi się do poszczególnych elementów, zebranych w aktach sprawach. Czasami niezbędne jest wskazanie na wzajemnie wykluczające się zeznania świadków a czasami zaistnieje potrzeba przywołania stosownej argumentacji prawnej. Wszystko zależy od konkretnych okoliczności danej sprawy, które mogą być bardzo różne.
Autor: dr Aleksandra Rychlewska-Hotel
Patron merytoryczny artykułu jest:
Adwokat Prawo Karne • kancelaria Kraków
Adres: Rynek Dębnicki 6/3a, 30-319 Kraków
Telefon: 12 307 21 26
Polecamy również:
https://mojchorzow.pl/is,jak-odzyskac-pieniadze-z-polisolokaty,270925,931132.html
https://m-ce.pl/is,upadlosc-konsumencka,270925,814893.html
https://piekaryslaskie.com.pl/is,odpowiedzialnosc-karna-lekarza,270925,813489.html
