Wiadomości z Mikołowa

Pierwszy burmistrz Mikołowa w II RP uczczony specjalną tablicą. Kim był Wojciech Rybicki?

  • Dodano: 2022-05-11 17:15

Na sobotę 14 maja władze Mikołowa zaplanowały uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniającej Wojciecha Rybickiego, pierwszego polskiego burmistrza miasta. Kim był Wojciech Rybicki?

Burmistrz Mikołowa, Stanisław Piechula wystosował oficjalne zaproszenie dla wszystkich mieszkańców miasta na uroczystość odsłonięcia pamiątkowej tablicy Wojciecha Rybickiego, pierwszego burmistrza Mikołowa w niepodległej Polsce oraz jego następców: Jana Koja (burmistrza w latach 1922-1939), Eugeniusza Wycisło (burmistrza w latach 1990-1998) i Marka Balcera (burmistrz w latach 1998-2014).

Serdecznie zapraszamy na oficjalne i uroczyste odsłonięcie tablicy w 800-lecie naszego miasta w sobotę 14 mają o godz. 16.00 na miejskim rynku – informuje Stanisław Piechula.

Kim był Wojciech Rybicki? To pierwszy burmistrz Mikołowa w II RP

Jak przedstawia sylwetkę Wojciecha Rybickiego Mikołowskie Towarzystwo Historyczne „pierwszy burmistrz Mikołowa w niepodległej Polsce, a następnie wiceburmistrz; honorowy obywatel miasta, zasłużony dla rozwoju miasta, a szczególnie rozbudowy plant miejskich”.

Wojciech Rybicki nie był rodowitym Ślązakiem, gdyż przyszedł na świat 19 kwietnia 1851 roku w Gnieźnie, w mieszczańskiej, niezwykle katolickiej rodzinie jako syn Piotra i Elżbiety (z domu Kucharska). Ukończył w tym mieście szkołę podstawową (niegdyś zwaną elementarną) i gimnazjum po czym w latach 1878 – 1880 studiował na Uniwersytecie Wrocławskim, stając się absolwentem Wydziału Aptekarstwa poprzez złożenie w Berlinie egzaminu państwowego.

Następnie pruskie władze udzieliły mu zgody na samodzielne zarządzanie apteką na obszarze Rzeszy. Pierwszą pracę jako pierwszy receptariusz podjął w Bytomiu, a w 1881 roku objął na własność na okres sześciu lat aptekę na terenie Turyngii. Później przeniósł się do Gorzowa Śląskiego, gdzie otworzył i prowadził krótko wiejską aptekę. Właśnie tu rozpoczął swoją działalność patriotyczną, a w jego aptece odbywały się tajne zebrania i spotkania w języku polskim podczas których śpiewano patriotyczne pieśni.

Rybicki należał do pionierów ruchu narodowo-wyzwoleńczego na Śląsku, jednakże wobec szykan stosowanych przez pruskie władze miasteczka zdecydował się aptekę sprzedać i przenieść do Bytomia gdzie Polonia była już dobrze zorganizowana – pisze o Wojciechu Rybickim Mariusz Dmetrecki.

Przyszły burmistrz Mikołowa szybko stał się jednym z wrogów numer jeden, gdyż jego nazwisko trafiło na listę „elementów niebezpiecznych” państwa pruskiego, określanych mianem „Grosspolen”. Bytomski komisarz graniczny nie zgodził się na zakup przez Rybickiego głównego apteki, mimo iż właściele-spadkobiercy poszukiwali nowego zarządcy.

Wojciech Rybicki jedną z ważniejszych postaci w historii Mikołowa

Tu zaczyna się okres mikołowski w życiu Rybickiego – w 1888 roku otworzył drogerię, którą prowadził przez 17 lat. W 1907 roku przyczynił się do inauguracji szkoły drogistowskiej w Katowicach, której był kierownikiem i głównym wykładowcą przez ponad dekadę.

Szkoła ta oprócz kształcenia zawodowego Polaków, była niejawną kuźnią przygotowującą patriotycznie młodzież do walk powstańczych i akcji plebiscytowych w latach 1919 – 1921 – czytamy w życiorysie Rybickiego przygotowanym przez MTH.

W 1908 roku stał się jednym z organizatorów polskiej akcji przedwyborczej do pruskiego Landtagu.

W 1911 roku z inicjatywy i pod kierownictwem Rybickiego powstał Spółdzielczy Bank Przemysłowo-Ziemiański. Była to pierwsza instytucja finansowa w Mikołowie z polskim zarządem, a stanowisko kierownika placówki Rybicki utrzymał do 1921 roku. Z usług banku korzystali okoliczni rolnicy i rzemieślnicy (w czasie Powstań śląskich funkcjonował na rzecz komendy POW Górnego Śląska). Bank w marcu 1921 roku wyemitował pierwsze polskie banknoty na Śląsku.

W latach 1911-1928 wykazał aktywność w pracach na rzecz lokalnej społeczności. Należał do wielu stowarzyszeń, takich jak Towarzystwo Czytelni Ludowych, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, chóry, PCK, Towarzystwo „ Zgoda” w Mikołowie (którego członkiem był od roku 1895) przy pomocy których podejmowano walkę z procesem germanizacji regionu. W okresie walk powstańczych i plebiscytów stał się jednym z najaktywniejszych działaczy polskich.

W 1920 roku w wyborach komunalnych do Rady Miejskiej uzyskał największą liczbę głosów i został przewodniczącym Rady Miejskiej, a wkrótce objął urząd burmistrza miasta jako pierwszy Polak. Funkcję tę sprawował w najgorętszym okresie walki propagandowej poprzedzającej plebiscyt i III powstanie śląskie.

Po I wojnie światowej był aktywnym propagatorem rozbudowy, odnowy i upiększania mikołowskich Plant, obejmując w późniejszym okresie mecenat nad Towarzystwem Upiększania Miasta. 9 kwietnia 1925 roku w Obwodowym Sądzie Apelacyjnym w Katowicach, Wojciech Rybicki i Jan Koj jako przedstawiciela władz miasta, podpisali dokument notarialny w którym Karol Bźschel, ceniony i znany w mieście fabrykant, darował dla gminy Mikołów parcelę z zastrzeżeniem przeznaczenia wyłącznie na park publiczny, znajdującą się w miejscu dzisiejszego starego basenu i okolicy. Po podziale Górnego Śląska, od 1922 roku pełnił nadal obowiązki radnego miasta i zastępcy burmistrza – pisze Mariusz Dmetrecki.

Po podziale Śląska pełnił funkcję wiceburmistrza i sędziego pokoju w Powiatowym Sądzie w Mikołowie. Za zasługi dla rozwoju miasta, a szczególnie rozbudowy plant miejskich oraz pracę społeczną i kulturalno-oświatową Urząd Miasta i Rada Miasta przyznały mu 19 kwietnia 1926 roku, w 75 rocznicę urodzin, godność i prawa obywatela honorowego. Dyplom nadający tą godność wykonał własnoręcznie Stanisław Ligoń.

W 1927 roku Rada Miejska wybrała ponownie na kolejną sześcioletnią kadencję Wojciecha Rybickiego, na stanowisko zastępcy burmistrza. Funkcję tą pełnił do śmierci – zmarł 6 maja 1928 roku w Mikołowie i tu został pochowany.

W 1898 roku w Rudnej na Dolnym Śląsku ożenił się z Hertą Pollak, córką Johana Pollaka – zarządcy leśnego w dobrach rodziny von Thiele-Wincklerów. Był ojcem czworga dzieci, które przyszły na świat w Mikołowie: Stanisława (1901), Otmara (1903), Katarzynę (1905) i Johana (1907).

 


 

Joanna ZegarlickaJoanna Zegarlicka
Źródło: Mikołowskie Towarzystwo Historyczne/Muzeum w Mikołowie

Dodaj komentarz

chcę otrzymać bezpłatny newsletter portalu mojMikolow.pl.

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu.
Wydawca portalu nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Czytaj również