Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, która trwale utraciła zdolność do regulowania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, powinna – zgodnie z przepisami prawa upadłościowego – złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Obowiązek ten spoczywa na zarządzie i musi zostać zrealizowany w terminie 30 dni od dnia powstania stanu niewypłacalności. Zwłoka w tym zakresie może prowadzić do osobistej odpowiedzialności członków zarządu za długi spółki. W dalszej części artykułu przedstawiamy, jak krok po kroku przebiega procedura upadłościowa, jakie formalności trzeba dopełnić oraz jakie skutki wywołuje postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości spółki z o.o.
O to, jak krok po kroku przebiega procedura upadłościowa, zapytaliśmy prawników z kancelarii Adwokat Chorzów – KANCELARIA ADWOKACKA Adwokat Mateusz Sitnik i Współpracownicy.
Ustalenie niewypłacalności jako przesłanka ogłoszenia upadłości
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy – Prawo upadłościowe, dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że stan ten zachodzi, gdy opóźnienie w spłacie przekracza trzy miesiące. W przypadku spółek handlowych ustawodawca wprowadza dodatkową przesłankę – spółka może zostać uznana za niewypłacalną również wtedy, gdy jej zobowiązania pieniężne przekraczają wartość majątku i taki stan utrzymuje się dłużej niż 24 miesiące.
Ustalając, czy spółka jest niewypłacalna, zarząd powinien przeprowadzić rzetelną analizę sytuacji finansowej – przede wszystkim bilansu i rachunku przepływów pieniężnych. W praktyce pomocne jest zaangażowanie doradców restrukturyzacyjnych, prawników oraz biegłych rewidentów. Nieprawidłowe lub celowo zaniżone dane mogą utrudnić ocenę sytuacji oraz narazić członków zarządu na odpowiedzialność karną z tytułu składania fałszywych oświadczeń przed sądem.
Obowiązki zarządu i termin na złożenie wniosku
Gdy wystąpią przesłanki niewypłacalności, zarząd spółki z o.o. ma obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie 30 dni. Termin ten jest sztywny i liczony od dnia, w którym zarząd mógł obiektywnie stwierdzić, że spółka utraciła zdolność do wykonywania swoich zobowiązań. Niedochowanie terminu może skutkować odpowiedzialnością odszkodowawczą wobec wierzycieli oraz solidarną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki, zgodnie z art. 299 kodeksu spółek handlowych.
Wniosek może złożyć zarząd, ale również każdy z osobistych wierzycieli spółki. Niemniej jednak to właśnie członkowie zarządu jako osoby zarządzające majątkiem spółki, są zobowiązani do aktywnego działania. Brak podjęcia inicjatywy może zostać oceniony jako działanie na szkodę wierzycieli, a to z kolei otwiera drogę do odpowiedzialności karnej i cywilnej.
Wymogi formalne wniosku o ogłoszenie upadłości
Wniosek o ogłoszenie upadłości składa się do sądu upadłościowego właściwego według siedziby spółki. Dokument powinien zawierać:
- oznaczenie spółki (firma, KRS, NIP, siedziba),
- wskazanie członków zarządu, a także miejsce prowadzenia głównej działalności.
- Duże znaczenie ma załączenie dokumentów finansowych obrazujących sytuację majątkową: bilansu, sprawozdań finansowych, wykazu majątku i spisu wierzycieli z podaniem wysokości wierzytelności.
Złożenie niekompletnego lub nierzetelnego wniosku może skutkować jego odrzuceniem lub zwrotem, a to nie zwalnia zarządu z odpowiedzialności. Prawo upadłościowe nakłada bowiem na osoby zarządzające obowiązek należytej staranności w dokumentowaniu przesłanek niewypłacalności.
Postanowienie sądu i skutki ogłoszenia upadłości
Jeżeli sąd uzna wniosek za zasadny, a majątek dłużnika pozwala na przeprowadzenie postępowania, wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości. W tym samym orzeczeniu sąd wyznacza syndyka, który przejmuje zarząd nad majątkiem spółki, sporządza listę wierzycieli i przeprowadza likwidację masy upadłości. Celem tego postępowania jest spieniężenie majątku upadłego oraz zaspokojenie wierzycieli zgodnie z planem podziału. Z dniem ogłoszenia upadłości spółka traci prawo do samodzielnego zarządzania swoim majątkiem. Następuje też rozwiązanie spółki, zgodnie z art. 270 pkt 2 kodeksu spółek handlowych. Samo postępowanie upadłościowe zazwyczaj trwa kilka miesięcy, choć w praktyce może się przedłużyć w zależności od stopnia skomplikowania sprawy i wielkości majątku spółki.
Odpowiedzialność członków zarządu i znaczenie terminowego działania
Ogłoszenie upadłości spółki z ograniczoną odpowiedzialnością to formalna procedura, która wymaga precyzyjnego działania zarządu w odpowiednim momencie. Podstawą jest stwierdzenie niewypłacalności, która – zgodnie z ustawą – powinna zostać oceniona na podstawie rzeczywistej sytuacji finansowej spółki, a nie subiektywnych przekonań członków zarządu. Przeoczenie lub zlekceważenie tego momentu może skutkować oddaleniem wniosku, ale przede wszystkim osobistą odpowiedzialnością za zobowiązania spółki.
W sytuacji, gdy spółka nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań przez ponad trzy miesiące, zarząd nie może pozostać bierny. Niezłożenie wniosku w terminie może narazić członków zarządu na solidarną odpowiedzialność względem wierzycieli – nawet jeśli formalnie działają oni w strukturze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Prawo wyraźnie wskazuje, że odpowiedzialność majątkowa członków zarządu ma charakter sankcyjny i służy ochronie wierzycieli przed opieszałością lub zaniechaniami osób zarządzających.
Dlatego tak ważne jest, aby w razie poważnych trudności finansowych nie zwlekać z działaniem. Wniosek o ogłoszenie upadłości powinien być złożony starannie, w oparciu o rzeczywiste dane finansowe i zgodnie z wymogami formalnymi. Właściwe przygotowanie dokumentów, współpraca z doradcami oraz aktywne podejście do postępowania przed sądem upadłościowym zwiększają szanse na sprawne przeprowadzenie postępowania i uporządkowanie sytuacji prawno-finansowej spółki.
W przypadku wątpliwości co do obowiązków zarządu lub procedury ogłoszenia upadłości, warto skorzystać z pomocy kancelarii specjalizującej się w prawie upadłościowym i restrukturyzacyjnym, która pomoże przeanalizować sytuację spółki i zaproponować najbezpieczniejsze rozwiązania.
Adwokat Chorzów - KANCELARIA ADWOKACKA ADWOKAT MATEUSZ SITNIK I WSPÓŁPRACOWNICY
Adres: Działkowa 8, 41-506 Chorzów
Telefon: +48 508 907 271
E-mail: [email protected]