Wiele osób sądzi, że uzyskanie statusu upadłego konsumenta zwalnia ze wszystkich dotychczas zgromadzonych długów i dana osoba jest w pełni wolna od swoich zobowiązań. Nie do końca jest to prawdziwe stwierdzenie, ponieważ zwolnienie z długów zależy od wielu różnych okoliczności. Kiedy więc dłużnik może liczyć na anulowanie jego zobowiązań przez sąd?
Spis treści:
-
Czym jest upadłość konsumencka?
-
Zwolnienie z długów przy upadłości konsumenckiej
-
Zwolnienie z długu a niewypłacalność dłużnika
Czym jest upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka jest formą upadłości stosowaną przez sądy w ramach specjalnego postępowania. Z jej dobrodziejstw mogą korzystać przede wszystkim osoby fizyczne nieprowadzące żadnej działalności gospodarczej, a od niedawna także i te, którą taką działalność wykonują w formie jednoosobowej.
Upadłość konsumencka to stan, w którym modyfikacjom podlegają dotychczasowe zobowiązania dłużnika uznanego za upadłego, wliczając w to także sposób ich ewentualnej spłaty. Sąd nie jest jednak zobowiązany do tego, by w każdym przypadku złożenia wniosku o ogłoszenie omawianej upadłości uwzględniać go w całości i dokonywać anulowania wszystkich istniejących zobowiązań dłużnika.
Zwolnienie z długów przy upadłości konsumenckiej
Sąd upadłościowy ma prawo zwolnić upadłego z istniejących zobowiązań, ale nie musi robić tego w całości. Pamiętajmy, że niektóre rodzaje długów nie mogą być anulowane – dotyczy to m.in. alimentów, grzywien lub zobowiązań z tytułu rent i odszkodowań. W tych przypadkach wielkość zobowiązania nie ma znaczenia, podobnie jak okoliczności, które wpłynęły na ich powstanie oraz brak spłaty ze strony dłużnika – sąd nie będzie mógł zwolnić upadłego z takich zobowiązań.
W pozostałym zakresie istnieje jednak możliwość uzyskania zwolnienia upadłego z długów, nawet w całości. Wpływ na to ma przede wszystkim rodzaj zobowiązania, jego wielkość, aktualny stan majątkowy i dochodowy dłużnika oraz to w jaki sposób przyczynił się on do powstania swoich zobowiązań i dlaczego nie jest w stanie ich dłużej regulować. Sąd ma oczywiście możliwość zastosowania częściowego zwolnienia z długów oraz określenia, że trzeba je będzie spłacić w systemie ratalnym. O tym jak duże umorzenie zostanie zastosowane w danej sprawie rozstrzygnie sąd upadłościowy – dopuszczalne są w tym zakresie wszystkie warianty (np. umorzenie 100% zobowiązań, 80%, 60%, 20% itd.).
Sądy upadłościowe stosują najczęściej realistyczne plany spłaty wierzycieli przez konsumentów a nie całościowe zwolnienie z długu. Oczywiście jeśli wiadomym jest, że dłużnik w żaden sposób nie będzie w stanie spłacić swojego zobowiązania to sąd może zwolnić go od tego obowiązku w całości. Za każdym razem będą o tym decydowały okoliczności danej sprawy.
Zwolnienie z długu a niewypłacalność dłużnika
Decydujące znaczenie o możliwości zwolnienia upadłego ze wszystkich lub z większej części zobowiązań ma to w jaki sposób stał się on niewypłacalny. Jest to kluczowa przesłanka decydująca o możliwości podjęcia postępowania upadłościowego w ogóle. Pamiętajmy, że tylko niezawiniona niewypłacalność gwarantuje, że sąd zajmie się wnioskiem o ogłoszenie upadłości konsumenckiej (oraz prawidłowe sporządzenie takiego pisma).
Zgodnie z treścią art. 11 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.
Dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Do majątku, o którym mowa powyżej, nie wlicza się składników niewchodzących w skład masy upadłości. Do zobowiązań pieniężnych, o których mowa powyżej, nie wlicza się zobowiązań przyszłych, w tym zobowiązań pod warunkiem zawieszającym oraz zobowiązań wobec wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach. Domniemywa się, że zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, jeżeli zgodnie z bilansem jego zobowiązania, z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych, przekraczają wartość jego aktywów, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.
Pamiętajmy, że sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli nie ma zagrożenia utraty przez dłużnika zdolności do wykonywania jego wymagalnych zobowiązań pieniężnych w niedługim czasie.
Na zakończenie niniejszego artykułu chcielibyśmy podziękować kancelarii TMH (TMH Tomasz Marek Marcin Hotel Adwokaci i Radcowie Prawni) za udostępnienie źródeł oraz wskazówki przy przygotowaniu tego tekstu. Misją naszej Redakcji jest dostarczanie rzetelnych informacji z zakresu prawa, które mogą pomóc czytelnikom lepiej zrozumieć swoje prawa i obowiązki. Mamy nadzieję, że ten artykuł przyczyni się do budowania świadomości problemu, który opisaliśmy. Pamiętajmy jednak, że niniejszy tekst nie jest poradą prawną i w przypadku konieczności rozwiązania konkretnych problemów prawnych, zalecamy skorzystanie z usług profesjonalnego adwokata. Redakcja LawMedia.pl